1. Bối cảnh sự việc
Ngày 17/11/2025, TP HCM bắt đầu tháo dỡ 3 trong số 7 biệt thự cổ thuộc khu đất số 1 Lý Thái Tổ, phường Vườn Lài, vốn được gọi là “Dinh chú Hỏa” – nơi gắn liền với tên tuổi ông Hứa Bổn Hòa, một trong những đại gia nổi tiếng của Sài Gòn xưa. Khu đất này rộng hơn 4,3 ha, được xem là “đất vàng” giữa trung tâm thành phố, trước đây do Bộ Ngoại giao quản lý và từng là Nhà khách Chính phủ. [dantri.com.vn]
2. Lý do tháo dỡ 3 biệt thự
Theo kết quả kiểm định chuyên sâu, 3 biệt thự (số 2, 3, 4) đã xuống cấp nghiêm trọng, xuất hiện nhiều vết nứt tại dầm, sàn, bê tông bong tróc, cốt thép bị ăn mòn trên 90%, nguy cơ sập đổ cao. Các công trình này không còn đảm bảo an toàn kết cấu, buộc phải tháo dỡ để tránh rủi ro và tạo quỹ đất cho dự án công cộng. 4 biệt thự còn lại (số 1, 5, 6, 7) vẫn giữ được kết cấu chính nên sẽ được bảo tồn và sửa chữa cục bộ. [ai-hay.vn], [thesaigontimes.vn]
3. Mục tiêu dự án sau tháo dỡ
TP HCM dự kiến xây dựng công viên cây xanh kết hợp Đài tưởng niệm nạn nhân Covid-19 trên khu đất này, tạo không gian công cộng phục vụ người dân và ghi dấu tinh thần đoàn kết trong đại dịch. Công trình được kỳ vọng hoàn thành trước Tết Nguyên đán 2026, trở thành điểm nhấn văn hóa – lịch sử của thành phố. [dantri.com.vn], [danviet.vn]
4. Giá trị lịch sử của “Dinh chú Hỏa”
Cụm biệt thự này được xây dựng khoảng thập niên 1950 theo kiến trúc Pháp, từng nằm trong danh mục 108 công trình kiến trúc cảnh quan cần nghiên cứu bảo tồn từ năm 1996. Nhiều chuyên gia kiến trúc đề xuất giữ lại toàn bộ để chuyển đổi thành bảo tàng, thư viện hoặc không gian văn hóa, tuy nhiên thực tế xuống cấp và yêu cầu an toàn đã dẫn đến quyết định tháo dỡ một phần. [dangcongsan.org.vn]
5. Ý kiến trái chiều
Việc phá dỡ gây nhiều tiếc nuối trong cộng đồng yêu di sản, bởi đây là một phần ký ức đô thị Sài Gòn. Một số chuyên gia cho rằng cần có phương án trùng tu toàn diện thay vì tháo dỡ, nhằm bảo tồn giá trị kiến trúc hiếm hoi của giai đoạn giao thời Đông Dương. [viendongonline.com]